سوله ها ( اتصالات در قاب های شیبدار )
سوله ها : ساختمان های فولادی یک طبقه ، که سیستم باربر اصلی ان ها از یک قاب فلزی با اتصالات صلب تشکیل می گردد ، امروزه به شکل وسیعی در ایجاد فضاهای صنعتی ، انبار ها ، سالن های ورزشی ، و آشیانه های هواپیما مورد استفاده قرار می گیرند .
سهولت ساخت ، قطعات قابل حمل ، سادگی نصب ، وزن کم ، عملکرد سازه ای مطلوب ، و اقتصادی بودن ، خصوصا تا دهانه های آزاد حدود 40 متر ، از مزایای این قبیل ساختمان ها به شمار می آیند .
یک نمونه از این نوع ساختمان ها را غالبا با سقف شیبدار اجرا می گردند و در اصطلاح به سوله معروف هستند ، به نمایش در آورده است .
اتصالات در این قبیل ساختمان ها از اهمیت بسیاری برخوردارند .
علاوه بر عملکرد سازه ای سیستم که متکی بر صلبیت گره ها و قابلیت اتصالات در تحمل تلاش های وارد بر آن ها است ، سهولت ساخت و نصب این سازه ها نیز تا حد زیادی در گروی طراحی اتصالات اجرایی و کارآمد می باشد .
تجربیات مکرر در طراحی ، ساخت و نصب سوله ها منجر به استفاده از یکسری اتصالات استاندارد گردیده است که در این مقاله سعی می شود ، با تکیه بر اصولی که در طراحی اتصالات ساختمان های فولادی مطرح گردیده ، روش طراحی و نکات اجرایی که در طرح اتصالات این قبیل سازه ها مطرح است به صورت یک مجموعه ی کاربردی عرضه گردد .
اتصالات اصلی یک قاب صنعتی را می توان به شرح زیر طبقه بندی کرد :
- اتصال گوشه
- اتصال راس
- اتصال پایه
- اتصال لاپه ها به قاب اصلی
- اتصال اجزای بادبندی به قاب اصلی
در ادامه ی این مقاله و مقالات بعدی به تشریح هر یک از اتصالات فوق می پردازیم .
اتصال گوشه
اتصالات گوشه ها از مهمترین اجزای یک قاب صلب هستند .
اصولی که در طراحی اتصالات گوشه قاب های صنعتی به کار گرفته می شود همان ضوابط مطرح شده برای طراحی اتصالات زانویی می باشد .
در قاب های صنعتی به دلیل انکه در اغلب قریب به اتفاق موارد از مقاطع ماهیچه ای استفاده می شود ، رفتار اتصال زانویی با رفتار این قبیل اتصالات در تیر های مستقیم متفاوت است .
در این قبیل اتصالات علاوه بر انکه اتصال وظیفه دارد لنگر انتهایی و برش قائم و نیروی محوری تیر را به ستون منتقل سازد ، نزدیکی محل تار خنثی به بال داخلی و تغییر امتداد نیروی بال موجب ایجاد یک سری تنش اضافی در اتصال و اعضای مجاور ان خواهد گردید .
اتصالات زانویی در قاب های صنعتی به دلیل سهولت اجرا و سرعت نصب غالبا به صورت پیچی در نظر گرفته می شوند .
اتصالات پیچی متداول عبارتند از :
- اتصالات صلب با ورق سر
- اتصالات ساعتی
استفاده از اتصالات جوشی در گوشه قاب های صنعتی چندان متداول نیست ، ولی گاهی به علت زیبایی و یا نیاز به سختی بیشتر در گوشه قاب از اتصالات جوشی به ویژه ماهیچه های منحنی شکل استفاده به عمل می آید .
در این گونه اتصالات تغییر امتداد نیرو در بال ایجاد تنش های شعاعی خواهد کرد که باید در طراحی به حساب اید .
اتصالات جوشی زانویی ها فقط در مورد قاب های با دهانه ی کوچک کاربرد دارد .